nominatie Erfgoedprijs 2014

In december wordt voor het eerst de Weerter Erfgoedprijs uitgereikt. Dit is een nieuwe prijs voor onroerend erfgoed zoals monumenten, cultuurlandschap en archeologie. Iedereen die wil, kan tot en met 7 november een nominatie voor het “mooiste monument” indienen. Het publiek kan van 14 november tot en met 12 december 2014 stemmen op de ingezonden nominaties. De winnaars worden eind december bekend gemaakt. De stichting Behoud de Lichtenberg heeft de Lichtenberg voorgedragen.

klik hier voor het stemformulier:

voorblad (1)

De schone slaapster

Verscholen  tussen de bossen van de IJzeren Man in Weert leeft zij een teruggetrokken bestaan. Uit liefde geboren in een tijd dat de mensen moe waren  van de strijd en nooit meer oorlog wilden. Hun kinderen zouden in vrede opgroeien en de wederopbouw beloofde nieuwe en veelbelovende vergezichten.

Overal in het land ontstonden projecten om de jeugd een beter perspectief te bieden en tot elkaar te brengen. Zo maakte het Bisschoppelijk College in 1948 plannen voor een campus  buiten de stad. Hier konden in een landschappelijke setting, internationale ontmoetingen, onderwijs en sport hand in hand gaan en kon de katholieke jeugd zich naar lichaam en geest ontwikkelen. Onder leiding van de op Amerika georiënteerde  provisor Nabben ontstond het recreatiecomplex De Lichtenberg. Vormgegeven door architect Weegels, die traditie en vooruitstrevendheid moeiteloos combineerde, en monumentaal kunstenaar Martens,.

De Lichtenberg  heeft sindsdien velen verbaasd doen staan . Bijna achteloos versterken de gebouwen  het omringende boslandschap en omgekeerd.  Strakke en  gebogen vormen worden speels gecombineerd.  Het  gemak waarmee kunst en architectuur samengaan,  is virtuoos.  Niet alleen de kwaliteit van de architectuur, maar ook de sterke band met de moderne avant-garde van het Nieuwe Bouwen, maken de Lichtenberg tot een  icoon van haar tijd.

Ondanks haar  kwaliteiten is de Lichtenberg geen lang leven beschoren. In de jaren zestig sluit de kostschool, waarvoor het complex vooral gebouwd was. Veel priesterleraren verliezen daardoor hun home èn hun oudedagvoorziening die in de gebouwen is gestoken.  In 1968 treedt het verval in.  Haar lot vertelt het verhaal van de overgang van een verzuilde en traditionele samenleving naar  individualisme en ontkerkelijking  in de jaren zestig .

De slaapster  is nog steeds schoon, maar moet wakker gekust worden. Soms lichten haar ogen op, tijdens een enkel optreden. Alle aanwezigen worden betoverd door haar schoonheid. Dan valt ze terug in een diepe slaap. Welke prins zal haar voorgoed doen ontluiken?

De kwaliteiten zijn erkend door de statusverlening  van Rijksmonument. Het belang van de Lichtenberg heeft veel componenten:

Maatschappelijk:

  • Het ontstaan vertelt het verhaal van de Wederopbouw
  • Het verval is het verhaal van de ontkerkelijking en de individualisering in de jaren zestig.
  • Veel  Weertenaren herkennen zich in de geschiedenis van het Bisschoppelijk College en de Lichtenberg. Het is ook hun verhaal en dat verliezen ze niet graag.
  • De Lichtenberg is door de minister opgenomen in de lijst van “Top Honderd” van de Nederlandse moderne rijksmonumenten.
  • De Lichtenberg is herontdekt in binnen- en buitenland en heeft door de publicaties en acties in de architectuur- en kunstwereld en het onderwijs,  internationale allure gekregen.
  • Het complex is door de gemeente Weert geherwaardeerd als een belangrijk recreatief element dat naadloos past in het natuurpark Kempenbroek.
  • De afgelopen jaren is er een landelijke revival geweest van openluchttheaters. Van al die theaters behoort de Lichtenberg tot de top, zij het dat er nog steeds geen opvoeringen mogen plaatsvinden. Muziekuitvoeringen in 2012 en 2013 hebben aangetoond, dat de Weertenaren massaal  toestromen en verrast zijn door de kwaliteiten van deze plek.

 Ruimtelijk en beeldend:

  • De onderlinge samenhang van de gebouwen en de interactie met de landschappelijke omgeving
  • De uitzonderlijke kwaliteit van de architectuur
  • Wisselwerking tussen traditionele en moderne elementen.
  • De symbiose van architectuur en kunst
  • Exponent van het Nieuwe Bouwen

 Stichting Behoud de Lichtenberg is in 2003 opgericht om het complex te behoeden voor afbraak en de samenleving te herinneren aan de ongekende kwaliteiten die Weert in huis heeft. Dat is in grote lijnen gelukt, maar een garantie voor de toekomst is het niet. Nog steeds is het hard nodig om recht te doen aan het draagvlak dat de Lichtenberg onder de Weerter bevolking heeft. De erfgoedprijs 2014 kan daarbij helpen. Daarom vinden wij het een eer om de Lichtenberg te nomineren.

 Stichting Behoud de Lichtenberg

­